,,Das Kunzendorfer Gemeinbuch".
Założona przez Sołtysa Waltera Krzyszko.
Postać sołtysa ,,Walentego Krzyszko" wspominana w literaturze historycznej Bielska Białej z XX wieku,
[np. ,,Monografia Bielska-Białej"- praca zbiorowa.]
to postać wymyślona, przy braku wiedzy pochodzącej z tej księgi.
Wydaje się, że to kolejna z ksiąg jednak starsze nie zachowały się .
Z księgą związane są tematy buntu chłopskiego w latach 1746 i 1754.
Wyrok sądu referendarskiego nakazywał ją spalić.
Pisarza oddalić pieczęć zniszczyć. [zobacz pod stronę w tym temacie]
Zdecydowana postawa samorządu wiejskiego pozwoliła ją ocalić.
Księga ewakuowana z archiwum Bialskiego przed 1945 rokiem
w głąb Niemiec. Odnaleziona z innymi dokumentami w skrzyniach od 1948
roku w Archiwum Narodowym w Krakowie na ul Siennej.
Historykom w Bielsku-Białej wydaje się, że zaginęła w niewyjaśnionych
okolicznościach. Znana tylko z wypisów aptekarza Genszera?
....................................................................................................
Księgę prezentuję na początku ciekawe zapisy chronologicznie czasowo
a następnie w całości tak jak jest zapisana
zobacz: Cała księga.
*
Skóra naciągnięta na deskę. Tłoczona dwustronnie.
Brak okuć zamykających niegdyś księgę.
Pochodzi z połowy XVI wieku.
Posiada znak wodny [ Krzyż na środku karty]
jednak tylko na kartach oprawy zszywek księgi.
Liber inscriptionem Anni 1573 ………………………………………..
Paweł Metznarowsky oddanie
prawa sukay w roku 1701
Martin Gartner kupno sukay roku
1699 wedlę Męcznarowskiego
Jonek Krzęmpek pozwolenie gromady-
Skię Szukey potym Gartrarowym
……………………..
str-4
Zdjęcia prezentuję przykładowo w kolejności dat zapisów w księdze.
właściciel [Lipnika] 26 lat.
roku pańskiego 1574 Henryk Walezy ...[elekcyjny?] król prawie 5 miesięcy
został królem Francji po nim Stefan Batory po 7-dmio[ miesięcznym bezkrólewiu?]. w roku 1576 władał? 13 lat. po nim w roku 1587 Zygmunt 3-ci król szwedzki był [ właścicielem]44 lata
....................
1587+44=1631.
Jednak zmarł już w 1632 roku czego pisarz już nie odnotował. Stąd moje datowanie na 1631 rok.
krótkie uwagi z historii:
1.04.1548. umiera Zygmund I -stary
Zygmunt II August zm. 07.07.1572.
.............................
Henryk Walezy koronacja 21.02.1574- 18-19.06.1574 ucieczka do Francji.
..............................................
Stefan Batory książę Siedmiogrodu
15.12.1575 elekcja-1.05.1576 koronacja
zm.12.12.1589
............................................
Zygmund III- Waza elekcja19.08.1587- koronacja 27.12.1587
zm. 30.04.1632 roku.
Ist geschen im Jor 1584. Beÿ mir
W roku jest spór 1584 pomiędzy mną
Hans Lindner Scholcz dise czeit czü Kün=
Hansem Lindner na ten czas Sołtysem Lip
=czen dorff. Rothern, Jokel mainczler,
nickim. W obecności Radnych -[zastępców sołtysa]: Jokel Mainczler [Mazner ?]
Merta nikiel. geswornen Griger Hoffma,
Merta Nikiel, członków -przysiężnych-mieszkańców Griger Hoffma [Grzegorza Hoffmana?]
Merta pisch. Griger barnert ,Vrba Lindner
Merta [Marcina?] Pisz, Grzegorza Barnert ,Urbana Lindner
Küba Hoinküs, Mocz girtler, Volta Hoffma
Kuba Hoinkisz, Mocz [Maciej?] Girtler, Volta Hoffman.
Hatt der Hansel schuster scholz von
Wystąpił szewc Hansel sołtys
der bila sich vergriffen kegen denn
z Białej on wystąpił przeciw prawu,
recht und einer ganczen gemain Künczen dorff
jak i całej gromadzie lipnickiej
und ist von seinem ampt, deredthalbenn
i został z tegoż powodu pozbawiony swojego urzędu
abgesseczt worden, und er sich wider unβ
halt gefunden, zü einem volkimlichenn
recht und zü einer ganczen gemein, und
sich gefellig gebenn, und seine sach gancz
richtig gemacht und wider an sein ampt
kommen wie er zü vor seine nacper
halt geregiret neben dem befel einer
ganczen gemain Künczen dorff .
und dem getreuen recht, und umβ
seine missetat ist er gestrafft worden
und auff das ist von dem getreiven recht
ein willkür, geseczt worden . sonderlich
Ponieważ okazał skruchę zachował się poprawnie
i uprzejmie, został ponownie osadzony na swoim urzędzie
i swoich sąsiadów traktował jak uprzednio,
ku zadowoleniu całej gromady lipnickiej
das der Hansel schuster solches mit
seinem weiβ und gesind /nicht/ sol aüff heben
und in der gemain, im solches auch nicht
sol aüff gaheben wer dem . vorder aüff
der bil Jeczlich. im ganczen aigen, und
Za to wykroczenie został zobowiązany
tytułem zadość uczynienia - kary do zakupu:
so ist das wilkür, dem hern 3
3 mendle ? małdraty? owsa
malder haber, und der gemain 3 fas
dla gromady lipnickie 3 Faski Piwa
bir, und züm begrebnis 20 schock
20 sztuk szczapek -desek
schindel und ein /stain/ wachs, solches zü
I stalowych gwoździ. Co czyni Zadość.
beczeigen wie im Land der braüch ist.
..........................................................
Więcej o cechu szewców z Białej [ Bielitz- Biala schuster ] zobacz na stronie:
http://bielsko-biala-cechyrzemieslnicze.prv.pl/
